تاریخچه کلید سازی و قفل در ایران
قفل و کلید سازی در عهد باستان, زمانی که برای نخستین بار به خصوصیات آهن و مفرغ پی برده شده.و بر اساس روایت طالس مسلطی «مفرغ در خود روحی دارد، چه آهن را به جنبش در می آورد.» اما در واقع به طور علمی و تخصصی تر میتوان گفت که قاعده و قانون اصلی کلید سازی توسط استاد مهرداد بعنوان یکی از کلید سازان نامدار اصفهان.در سال 1785 میلادی کشف شد.
بنابراین پیشینه صنعت کلید سازی در ایران به حدود 130 سال پیش مربوط میشود.و ردپای نخستین قفل گرام های وارداتی در ایران از حدود 12 سال پیش پیدا شد.
قفل و کلید سازی در عهد باستان
قفل های امنیتی باستان
صنعت گران قرون وسطی با بررسی دقیق تاریخچه قفل مهارت بالایی در ساخت قفل های فلزی پیدا کردند، اروپاییان بخصوص فلزکاران آلمانی.در ساخت قفل های ایمن بسیار با تجربه بودند.
آنها قسمتهای متحرک قفل را به صورت جداگانه طراحی کرده و می ساختند. پوشش قفل را به شکلی حرفه ای تزیین می نمودند به گونه ای که حرکت قسمت.متحرک قفل به هیچ عنوان قابل دیدن نبود و این کار ریسک جعل کلید را به طرز مطلوبی کاهش می داد.
حتی کلیدهای آن دوران نیز به شکل های زیبا و پیچیده ای ساخته می شد به طوری که اجزا و زائده های اصلی و فرعی کلید.توسط کرکره های متحرک قابلیت مخفی شدن داشت.
ساخت قفل های زیبا و پیچیده تا اواخر قرن هفدهم میلادی رواج داشت.
قفلسازان قرون وسطی
قفل و کلید سازی در عهد باستان
بخصوص در کشور آلمان، در ساختن قفلهای ظریف تبحر خاصی داشتند. کلیدها و قسمتهای متحرک قفل را بسیار پرکار و ضامنها را بسیار درهم و پیچیده.میساختند؛ و ظاهر قفلها را به طور بسیار زیبایی تزئین میکردند.
با این همه، توجه و نیاز فراوانی که در آن روزگاران پرآشوب به قفلهای مطمئن بود، در سازوکار قفلها چندان پیشرفتی حاصل نشد.
درهم پیچیدگی ضامنها و پنهان کردن سوراخ کلید، تنها وسیله ایمنی بهشمار میرفت.
جایگاه کلید سازی سنتی در اعتقادات مردم باستان
قفل در باورهای مردمان هم تاثیرگذار بوده و در افکار برخی از افراد از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار بوده و جنبه اعتقادی داشته است. برای مثال برخی بر این عقیده بودند که بستن دخیل و توسل به معصومین گره گشای کار و نیت آنان است.
نمونه های بسیار زیادی از این قفل ها را در مرقد امام رضا در شهر مشهد مقدس و حضرت معصومه در قم می توان رویت کرد .
در بعضی مورد ها به پیشنهاد ویژه از جانب حاکمان , برای اماکن متبرکه قفل هایی ساخته میشد که مزین به اسم الله و ائمه اطهار بودند و یا این که در اشکالی مربوط به القاب و عنوان ها و مناسک و مکان های مذهبی ساخته می شدند ; مثل قفل در منزل کعبه کهاین قفل در مکه بوسیله حاج عبدالوهاب ریاحی چالشتری ( مشهور به حاج عبدالله ) ایجاد شده است .
دعایی به اسم شش قفل هم بین مردمان اشاعه دارد و از حضرت محمد نقل کرده اند که هرکس این دعا را نزد خویش نگه داراست یا این که بخواند , خدا اورا از آفات نگهداری و مشمول عفو و بخشش بی حساب خویش می گرداند , همینطور دعایش مدام مستجاب شده و در عالم با عزت و احترام معاش می نماید .
در لغت نامه دهخدا درباره با معنای قفل چنین آمده است : « قفل , درختی است حجازی , نشان , کلیدانه , آهنی است که بدان در را بندند , با لفظ سست کردن و پیچیدن و شکستن و برشکافتن و گشادن و واشدن در معنای گشادن و با لفظ بلندشدن و پرت کردن و ریختن و افکندن و زدن و قرار دادن در معنای بستن . »
با توجه به معنای قفل می بایست به عبارتی گره هایی باشد که آدم آن را از پیچش دو گیاه در جهات متفاوت الهام گرفته است
سیر تحولات قفل در عهد باستان
قدیمیترین کلیدی که تا کنون پیدا شده، از منطقه بینالنهرین است. این کلید – که 4000 سال قدمت دارد – از حفاریهای قصر خُرسآباد نینوا کشف شده و متعلق به کلونهای چوبی شبیه به کلونهای امروزی است.
نظیر این کلید از مقابر فراعنه مصر نیز به جا مانده است و به همین جهت هم در اغلب دایرهالمعارفها قفلها و کلونهای اولیه به قفل مصری شهرت یافتهاند. کلون مصری با کلونی که امروزه در بسیاری از مناطق آسیا(از جمله ایران) و شمال آفریقا به کار برده میشوند فرق چندانی ندارد و در مجموع از چوب ساخته شده است و عبارت از دو قطعه چوب حجیم است که چون صلیب بر هم قرار گیرند، یکی از این دو قطعه که حجیمتر است بدنه کلون نامیده میشود.
این قسمت بر روی درب ثابت شده و قطعه دیگر که دسته کلون یا «شب بند» نام دارد در مادگی که در بدنه کلون پدید آمده است، حرکت میکند.
بر دیواره بالایی کلون مصری سوراخهایی تعبیه شده است که محل جا گرفتن میخچههای چوبی متعددی است که از سقف کلون معلقاند. هرگاه «میخچههای معلق» در سوراخهای دسته کلون قرار بگیرند، کلون قفل میشود. یعنی دسته کلون در سوراخی که در بدنه دیوار یا محفظهای معادل آن تعبیه شده است، تثبیت میشود.
و در آخر
امیدواریم که از خواندن این مقاله استفاده لازم رو برده باشید.
توصیه می کنیم که برای کسب اطلاعات بیشتر دیگر وبلاگ های ما را نیز مشاهده بفرمایید.
تماس:
اینستاگرام: emdadkilid_lavasan
آدرس دفتر مرکزی: تهران, لواسان, بلوار امام, بعداز پمپ بنزین, جنب داروخانه ۷
مدیریت: اسماعیل رودبارانی
